یادداشت رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک:
«پیشدبستانی» مسیر مغفول تحول بنیادین
مجتبی همتی فر معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک اخیراً ویراستی با این مضمون منتشر نموده است: «تربیت اوان کودکی، «اساس» دورههای بعدی است. فراگیر شدن «پیشدبستانی» باکیفیت میتواند به صورت زودبازده و مؤثر شاخصهای اصلی آموزشی و پرورشی و عدالت را ارتقا دهد که متأسفانه تاکنون غفلت شده است. انشاءالله با باورمندی تصمیمگیران به این راهبرد مهم، «سرمایهگذاری» همجانبه صورت بگیرد.».
وی به طور ضمنی درباره برخی واکنشهای منفی به بیانات وزیر آموزش و پرورش نکاتی را مطرح کرده و توضیحاتی را ارایه نموده است.
*نکته اول*
اخیراً وزیر محترم آموزش و پرورش در مقایسه سرمایهگذاری بر دوره آغازین تربیت با دوره پایانی آموزش مدرسهای، به درستی بر لزوم سرمایهگذاری کافی روی دوره آغازین تربیت تأکید کردهاند.
این نکته و راهبرد مهم در اسناد تحولی هم مورد تأکید قرار دارد و از جمله در سند تحول سال ۱۳۶۷ (طرح تغییر بنیادی نظام آموزش و پرورش ایران)، این دوره را با عنوان «اساس» هویت یافته و نامگذاری شده است. سند تحول بنیادین هم تأکید مشابهی دارد و در سیاستهای کلی تحول در نظام آموزشی (ابلاغی مقام معظم رهبری مدظلهالعالی) هم به این موضوع توجه شده است.
*نکته دوم*
برخی با برداشتهای سوگیرانه و نه چندان عمیق، به نقد اظهارنظر جناب وزیر پرداختهاند و با پررنگ کردن عارضهها و برخی از چالشهای مشهور و مزمن آموزش و پرورش – کمبود معلم، کمبود فضا، تراکم کلاسی مدارس دولتی و …- نتیجه گرفتهاند که دغدغه مطرح شده از سوی وزیر، غیرواقعی و غیرکارشناسی بوده است.
چنین نگاهی در اجرای سند تغییر بنیادی در دهه ۶۰ هم مطرح شد و متأسفانه بهجای توجه راهبردی به دوره «اساس» و ایجاد زیرساز آموزشی و تربیتی به طور بنیادین، روی دوره متوسطه تمرکز ویژهای شد و ایدههای نسنجیدهی «ایجاد شاخه کار و دانش، نظام ترمی واحدی و ایجاد دوره پیشدانشگاهی» را به ظهور رساند و در عمل، آن سند مهم فراموش گردید.
*نکته سوم*
یکی از مهمترین دشواریهای در مسیر ایجاد تحول بنیادین, تغییر «باورها و انگارههای نادرست» برخی از مؤثرین و باسابقههاست که ملاک اظهارنظر، توصیه و … شخصی و سیستمی قرار میگیرد. کاش که فصل تحول و بهار طبیعت به بهار دلها و ذهنها بیانجامد و خشکیها، کهنگیها و … نو شود.